De kosten van zieke werknemers vormen voor veel werkgevers een regelrechte “molensteen”. Vooral in het Midden- en Kleinbedrijf leiden de kosten voor zieke werknemers zo nu en dan zelfs tot faillissement. Online-verkoopwinkel Zalando heeft iets uitgevonden om de kosten van zieke werknemers te drukken.
Een werkgever krijgt in Nederland heel wat voor de kiezen als zijn werknemer ziek wordt. Het loon moet sowieso 2 jaar minimaal 70% worden doorbetaald. Vaak moet de werkgever nog meer dan 70% betalen omdat dat in de cao staat. Verder moet de werkgever een contract afsluiten met een bedrijfsarts of arbodienst. In het tweede ziektejaar moet verplicht een re-integratiebureau worden ingeschakeld. Als een werknemer bij het aflopen van een tijdelijk contract nog steeds ziek is en in de Ziektewet komt, kan UWV de uitkering op de werkgever verhalen. En als de werknemer na ziekmelding uit dienst is gegaan, twee jaar ziek blijft en een WIA-uitkering toegekend krijgt, wordt de werkgever ook nog eens getrakteerd op een forse premieverhoging. Dat alles kost geld. Veel geld.
Vanuit werkgeversorganisaties wordt een zeer sterk beroep gedaan op de aankomende regeringspartijen in de kabinetsformatie.
Als er hoge kosten moeten worden betaald, worden mensen creatief. Het Duitse bedrijf Zalando, dat ook in Nederland op grote schaal online mode, schoenen en accessoires verkoopt, heeft het volgende bedacht:
Een werknemer die weinig ziek is krijgt een bonus. Deze bonus wordt verhoogd als alle werknemers op een afdeling niet of minder ziek zijn geweest. Als een werknemer zich “niet helemaal 100 punten” voelt, meldt hij zich minder snel ziek. Dat kost hem immers loon. En drukt voor Zalando de kosten van ziekteverzuim. En als een werknemer zich toch moet ziek melden dan krijgt deze werknemer datgene waar hij normaal recht op heeft: zijn normale ziekengeld. Verder heeft dit volgens Zalando als bijkomend voordeel dat de werknemers op een afdeling zich nu gaan bekommeren om elkaars welzijn. En elkaars gezondheid. Iedereen blij en tevreden. Of niet?
De vakbonden zijn kritisch. Zij voorspellen “gedoe” op de afdeling. De sfeer tussen collega’s zal op scherp komen te staan. Er zullen conflicten ontstaan. En conflicten leiden weer tot ziekmeldingen. Collega’s op de werkvloer zijn geen arts, maar gaan zich toch een oordeel vormen over een ziekmelding van een collega. En elkaar daar onderling op aanspreken. En conflicten op de werkvloer leiden weer tot ziekmeldingen. Deze maatregel brengt het ziekteverzuim niet naar beneden. Als mensen op de werkvloer rondlopen die gewoon een stevige griep of verkoudheid hebben, kunnen zij eenvoudig hun collega’s besmetten. Of ze blijven langer doorlopen, waardoor het herstel uiteindelijk veel langer duurt. Of deze maatregel het door Zalando beoogde doel bereikt is volgens de vakbonden dus zeer de vraag. Daarnaast geldt een meer humaan aspect: je mag mensen met een ernstige ziekte, zoals kanker, daar toch niet op deze manier op afrekenen?
Dit leidt tot de vraag: mag het eigenlijk wel?
In Nederland geldt de regel: “geen werk: geen loon”. Uitzondering daarop is als een werknemer ziek wordt. Hij heeft dan immers recht op loondoorbetaling. Eigenlijk betekent dit dat het ziek zijn van een werknemer voor risico van de werkgever komt. Zo is het nu eenmaal in Nederland geregeld. De ingevoerde bonusregel bij Zalando is daarmee niet in strijd. Zieke werknemers krijgen immers dat waar ze recht op hebben. Niet-zieke werknemers krijgen alleen wat meer. Is dat geen discriminatie?
De Commissie Gelijke Behandeling heeft enkele keren een klacht over een soortgelijke regeling moeten beoordelen. Zij heeft uitgesproken dat dergelijke regelingen op zich niet discrimineren. Dit kan anders liggen als een ziekmelding te maken heeft met een chronische ziekte. Of met een handicap. Als sprake is van een ziekmelding door een chronische ziekte of handicap mag de werkgever de korting op de bonus niet toepassen. Niet voor de werknemer die zich ziek heeft gemeld. Maar ook niet voor de collega’s op de afdeling.
Er geldt in Nederland ook nog zoiets als “goed werkgeverschap”. Dit brengt mee dat een werkgever zoveel mogelijk voor een goede, veilige en “pestvrije” werkomgeving dient te zorgen. De vraag is of de doorgevoerde bonus- maatregel niet een directe bron is voor “pesten” en conflicten op de werkvloer. Het is makkelijk om de mentaliteit van collega-werknemers op een afdeling daarvan de schuld te geven. Maar het wordt met deze bonusmaatregel onmiskenbaar door de werkgever in de hand gewerkt. Dit zou een reden kunnen zijn voor een rechter toch een streep te halen door de regeling.
Het wachten is op een werknemer die hiervoor naar de rechter stapt.
Ondertussen kunnen we verwachten dat er door werkgevers steeds weer nieuwe maatregelen worden bedacht om de kosten van ziekteverzuim terug te dringen. Is dat werkgevers kwalijk te nemen? Nee. Zij zitten nu eenmaal opgescheept met een kostbaar wettelijk systeem en dat daagt uit tot het bedenken van kostenbesparende maatregelen.
We zullen zien of de nieuwe regering wat aan dat systeem gaat doen.
