Zwanger als minderjarige moeder? Gezag door derde?
Als je 16 of 17 jaar bent en gepland of ongepland zwanger raakt, zijn er een paar dingen die je moet weten. Zodra je kindje wordt geboren, heb je namelijk niet automatisch het ouderlijk gezag over je kindje vanwege het feit dat je zelf nog minderjarig bent. Dat betekent dat je geen belangrijke beslissingen over je kind kan nemen. De rechtbank kan in zo’n situatie iemand aanwijzen die wel het gezag over je kindje gaat uitoefenen. Dat kan bijvoorbeeld een persoon zijn, maar ook een instelling zoals het Regiecentrum Veilig Thuis (=voormalig Bureau Jeugdzorg).
Verzoek meerderjarigverklaring
Een andere mogelijkheid is dat je zelf een verzoek tot meerderjarigverklaring indient bij de rechtbank. Dat kan op grond van artikel 1:253h van het Burgerlijk Wetboek. Een dergelijk verzoek kan je voor de geboorte van het kind indienen. Er wordt in de meeste gevallen pas een uitspraak gedaan zodra het kindje is geboren. De rechtbank toetst in zo’n situatie of het verzoek tot meerderjarigverklaring in het belang van moeder en kind wenselijk is. Om dit te kunnen beoordelen wordt er door de rechtbank vaak een opdracht aan de Raad voor de Kinderbescherming gegeven om te onderzoeken in hoeverre de meerderjarigverklaring in het belang van moeder en kind wenselijk is. De Raad voor de kinderbescherming gaat dan in gesprek met jou en andere personen in je leven. Dan kan bijvoorbeeld met je ouders, je school of andere hulpverlening. Indien de Raad voor de Kinderbescherming een positief advies afgeeft, wordt het positieve advies vaak door de rechtbank overgenomen.
Recente rechtspraak over meerderjarigverklaring
Recentelijk hebben rechters als volgt geoordeeld over dergelijke verzoeken:
Hof Leeuwarden, 12 maart 2015,
Recentelijk speelde in appel een zaak waarbij een verzoek om meerderjarigverklaring bij de rechtbank was afgewezen en waartegen de minderjarige in appel ging. Dit meisje had een belaste voorgeschiedenis en was opgegroeid in een onveilige en onstabiele gezinssituatie. Ze had ADHD en een persoonlijkheidsstoornis. Het hof oordeelde toch:
“Nu het goed gaat met het kind, de moeder gedurende langere tijd heeft laten zien dat zij haar leven ook in een situatie die veel van haar vergt, op de rit kan krijgen en heeft gekregen, acht het hof meerderjarigverklaring wenselijk. Hierbij neemt het hof in aanmerking dat moeder ook na haar meerderjarigverklaring recht blijft houden op de ambulante hulpverlening waarop zij op grond van een aan haar toegekend PGB recht heeft.”
Rechtbank Overijssel, 30 april 2015
Het verzoek om meerderjarigverklaring werd toegewezen met als oordeel:
“Moeder heeft laten zien op een goede manier haar nieuwe rol als moeder op te pakken. Zij stelt zich daarbij begeleid baar op en heeft ook hulpvragen om te groeien in haar moederrol en dit te combineren met haar toekomstperspectief. De wijkcoach heeft zich bereid verklaard moeder te begeleiden en moeder vindt dit zelf ook wenselijk. Voor de Raad is duidelijk geworden dat moeder zich verantwoordelijk voelt en hier ook naar handelt. Zij draagt voor het overgrote deel zelf de verantwoordelijkheid van de minderjarige en bij vragen kan zij terecht bij oma.”
Rechtbank den Haag, 17 juli 2015
Het verzoek tot meerderjarigverklaring werd afgewezen, omdat de minderjarige moeder zelf onder toezicht stond en haar vriend tegelijkertijd iemand anders zwanger had gemaakt.
Conclusie
De rechtbank kijkt altijd naar iedere situatie afzonderlijk alvorens een oordeel wordt gegeven. Het is dus verstandig om je verzoek tot meerderjarigverklaring goed te onderbouwen. Daar kunnen wij je bij helpen.
Mocht je 18 jaar zijn zodra het kindje wordt geboren, dan krijg je vanzelf het ouderlijk gezag over je kindje. Jij bent dan automatisch degene die de belangrijke beslissingen zelf over je kindje mag nemen. Voor vragen over erkenning en gezamenlijk ouderlijk gezag kan je verder op onze website kijken. Het is belangrijk dat zaken als erkenning, gezag, omgang en alimentatie dan ook goed worden geregeld. Natuurlijk kan je ook altijd bellen als je vragen hebt.
mr. Chantal Bosch, 9 juni 2016
