Op 1 januari 2022 zijn de Richtlijn digitale inhoud en digitale diensten (2019/770) en de Richtlijn consumentenkoop (2019/771) geïmplementeerd. Op grond van deze twee Europese richtlijnen gelden sinds 1 januari 2022 nieuwe regels inzake consumentenkoop. Het doel van de richtlijnen is het tot stand brengen van een hoog niveau van consumentenbescherming en het bijdragen aan de goede werking van de interne markt.
De nieuwe regels zijn van toepassing op koopovereenkomsten tussen een handelaar en een consument (B2C), waarbij roerende zaken worden geleverd aan de consument tegen betaling van een prijs in geld. De regels gelden voor koopovereenkomsten die vanaf 1 januari 2022 zijn gesloten.
In deze blog zal ik de belangrijkste aspecten van de nieuwe regelgeving belichten.
Belangrijkste wijzigingen
Conformiteit
Ten aanzien van alle koopovereenkomsten geldt al langer de algemene eis dat de afgeleverde zaak aan de overeenkomst moet beantwoorden, de zogenaamde conformiteitseis. In de nieuwe regelgeving is de conformiteitseis ten aanzien van de consumentenkoop uitgebreid door naast deze algemene eis specifieker in de wet neer te leggen wat hieronder valt. Zo is gespecificeerd dat het product wat betreft de beschrijving, het type, de hoeveelheid en kwaliteit moet voldoen aan de overeenkomst. Ook is omschreven dat het product geschikt dient te zijn voor het door de consument gewenste gebruik als dit aan de verkoper bij het sluiten van de overeenkomst is meegedeeld en door hem is aanvaard. Daarnaast is gespecificeerd dat het product moet worden geleverd met alle toebehoren en instructies. Van belang is ook nog dat het product geschikt moet zijn voor de doeleinden waarvoor producten van hetzelfde type gewoonlijk worden gebruikt. Indien een afgeleverde zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt, omdat bijvoorbeeld niet is voldaan aan een van de hierboven besproken specifieke eisen, is er sprake van non-conformiteit.
Op grond van de oude regel kon een consument zich niet beroepen op non-conformiteit wanneer hem dit ten tijde van het sluiten van de overeenkomst bekend was of redelijkerwijs bekend kon zijn. In het kader van de nieuwe regelgeving kan een consument zich in bepaalde gevallen ook niet beroepen op non-conformiteit. Dit is het geval als de koper er bij het sluiten van de overeenkomst uitdrukkelijk van in kennis werd gesteld dat een specifiek kenmerk van de zaak afweek en de koper die afwijking bij het sluiten van de overeenkomst uitdrukkelijk en afzonderlijk heeft aanvaard. Aangezien het moet gaan om een uitdrukkelijke en afzonderlijke aanvaarding door de consument zal een aanvaarding van algemene voorwaarden of een algemene disclaimer in dat kader onvoldoende zijn. Vereist is dus dat de consument daadwerkelijk moet zijn gewezen op de afwijking en hij deze afwijking vervolgens afzonderlijk heeft aanvaard. Er gelden op dat punt ten opzichte van de oude regel dus aanzienlijk strengere eisen om aan te nemen dat een consument zich niet kan beroepen op non-conformiteit.
Bewijsvermoeden
In principe moet een koper aantonen dat een product non-conform is. Door middel van het bewijsvermoeden worden consumenten in hun bewijslast tegemoet gekomen. Bij een consumentenkoop wordt namelijk vermoed dat de zaak bij aflevering niet aan de overeenkomst beantwoordt, indien de afwijking zich binnen een bepaalde termijn na aflevering openbaart. In de nieuwe regelgeving is deze termijn ten gunste van de consument verlengd. In de nieuwe regel is een termijn van één jaar opgenomen, waar in de oude regel een termijn van 6 maanden gold.
Recht op updates
Ten aanzien van producten met digitale elementen zijn in de nieuwe regels verplichtingen van de verkoper rondom updates opgenomen. De verkoper moet ervoor zorgen dat updates, waaronder beveiligingsupdates, die nodig zijn om te voldoen aan de conformiteitseis, aan de koper worden gemeld en geleverd gedurende de periode die de koper redelijkerwijs kan verwachten. Hoe lang de verkoper verplicht is om updates te geven aan de consument, wordt bepaald op grond van proportionaliteit. Zo mag je van een dure slimme koelkast langer updates verwachten dan van een goedkope app op je telefoon.
Remedies
Remedies komen aan de orde indien een verkoper zijn verplichtingen niet is nagekomen. Remedies betreffen de maatregelen tot herstel of opheffing van deze onjuiste toestand. Op grond van de oude regel moest een consument in principe altijd eerst vragen om herstel of vervanging van het product, voordat er een recht op ontbinding of prijsvermindering ontstond. Op grond van de nieuwe regel is het echter mogelijk om onmiddellijk te ontbinden of de prijs te verminderen als sprake is van bepaalde ernstige tekortkomingen van de verkoper. Van een dergelijke ernstige tekortkoming is bijvoorbeeld sprake als het door de verkoper geleverde product totaal ongeschikt is voor normaal gebruik.
Garantie
Met betrekking tot een door de verkoper afgegeven garantie bevat de nieuwe regelgeving een aantal vereisten waaraan deze garantie moet voldoen. Zo moet het garantiebewijs aan de koper worden verstrekt op een duurzame gegevensdrager, bijvoorbeeld via een e-mail. Daarnaast geven de nieuwe regels aan welke gegevens het garantiebewijs in ieder geval moet bevatten. In het garantiebewijs moet duidelijk staan dat de consument bij wet recht heeft op kosteloze remedies ingeval van non-conformiteit, en dat dit recht niet wordt aangetast door de garantie. Daarnaast gaat het om de naam en het adres van de verkoper of de producent, de procedure die de koper moet volgen om de nakoming van de commerciële garantie te verkrijgen, de aanduiding van de onder de commerciële garantie vallende zaak en de commerciële garantievoorwaarden.
Conclusie
De nieuwe regelgeving heeft ervoor gezorgd dat de consumentenbescherming bij consumentenkoop verder is toegenomen. Een aantal regels zijn specifieker uitgewerkt waardoor consumenten meer duidelijkheid hebben over de rechten die zij hebben. Nu dezelfde duidelijke regels gelden voor de gehele Europese Unie kan dit ook de grensoverschrijdende handel bevorderen.
Gelet op de wijzigingen verdient het voor bedrijven die producten verkopen aan consumenten aanbeveling om kennis te nemen van de nieuwe regels inzake consumentenkoop. Het is aan te bevelen om u als verkoper adequaat te laten informeren over de nieuwe regelgeving.
Mocht u vragen hebben over de nieuwe regelgeving of wilt u meer informatie? Dan kunt u contact opnemen met een van onze advocaten.
Auteur: Jan Willem Hilbrands
