Banken verantwoordelijk voor overkreditering?
Veel mensen die rond 2010 een nieuwe woning kochten, is het niet gelukt om de oude woning te verkopen. Ze hebben de dubbele woonlasten jarenlang volgehouden, ook met behulp van fiscale faciliteiten. Sommigen zijn echter nu aan het eind van hun financiële latijn gekomen. De vraag die regelmatig opkomt, is of de kredietverstrekker destijds niet te royaal is geweest met het verstrekken van de benodigde financiering.
Op dit moment is er de nodige jurisprudentie, zowel van het Kifid als van civiele rechtspraak, waarin bij overkreditering de lasten van het bovenmatige krediet voor rekening van de kredietverstrekker kunnen zijn. Het gaat dan om rente en gemaakte kosten, niet om aflossingen, dit zijn boekhoudkundig geen lasten.
Toetsing aan Gedragscode hypothecaire financieringen
Vast moet komen te staan dat er overkreditering heeft plaatsgevonden en hoe groot deze is. Destijds, rond 2010, was op de verstrekking van financieringen van toepassing de Gedragscode hypothecaire financieringen (per 1 januari 2007). Omdat deze gedragscode steeds moeilijker via internet te vinden is, is deze onderaan dit artikel opgenomen. Met name artikel 6, dat de leencapaciteit regelt in combinatie met de toelichting erop, is van belang. De gedragscode bood de nodige ruimte om van de leennormen af te wijken, namelijk wanneer de consument van de overschrijding op de hoogte werd gesteld en hij hiermee uitdrukkelijk akkoord ging.
De huidige Gedragscode hypothecaire financieringen die per 1 augustus 2011 is ingegaan, is veel stringenter. Overigens heeft ook de overheid normen gesteld in de Tijdelijke regeling hypothecair krediet van 12 december 2012.
Eigen verantwoordelijkheid
Bij een in te dienen klacht bij het Kifid en ook in een civiele procedure speelt de eigen verantwoordelijkheid een belangrijke rol. Wanneer in de berekening van de leencapaciteit een uitgave is vergeten, mag van de kredietvrager worden verlangd dat deze dat zelf waarneemt.
Niet onbelangrijk bij een schadeclaim is dat bij de berekening van de schade genoten voordeel in mindering komt op het schadebedrag. Wanneer ten gevolge van de te gemakkelijk verstrekte financiering een andere woning kon worden aangeschaft en de kredietvrager uiteindelijk met twee woningen is komen te zitten, kan één van de woningen worden verhuurd en zal de huuropbrengst in mindering komen op het schadebedrag. Ook zal er rekening mee moeten worden gehouden dat wanneer de woning niet wordt verhuurd maar dit redelijkerwijs wel tot de mogelijkheden behoort, dit een rol kan spelen bij de te vergoeden schade.
Geleende bedragen moeten sowieso worden terugbetaald
Tot dusver is er nog geen jurisprudentie waarin geoordeeld werd tot kwijtschelding van schulden. De geleende hoofdsom zal dus in alle gevallen terugbetaald moeten worden.
Mr. Gerrit Wempe, 16 februari 2015.
