We spreken van een onrechtmatige daad als u schade lijdt door onrechtmatig handelen of door het onrechtmatig niet handelen van iemand anders. Bijvoorbeeld als iemand uw auto vernielt, als een arts een medische fout maakt of als u reputatieschade lijdt door smaad of laster. Met de rechtsvorm onrechtmatige daad kan de veroorzaker van de schade aansprakelijk worden gesteld.
Wat is een onrechtmatige daad (betekenis)?
Het uitgangspunt in het Nederlandse recht is dat iedereen zijn eigen schade dient te betalen. Als er echter sprake is van een onrechtmatige daad, dan wordt de schade in principe door de schadeveroorzaker vergoed. Een voorbeeld wanneer we van een onrechtmatige daad spreken, is als iemand anders inbreuk maakt op uw recht.
Onrechtmatige daad artikel 6:162 BW
Onrechtmatige daad staat beschreven in art. 6:162 BW. “Hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden toegerekend, is verplicht de schade die de ander dientengevolge lijdt, te vergoeden”.
Vereisten en voorwaarden onrechtmatige daad
Voor een geldig beroep op onrechtmatige daad moet worden voldaan aan vijf vereisten die ik hieronder zal bespreken: onrechtmatigheid, toerekenbaarheid, schade, causaliteit en relativiteit.
Onrechtmatigheid
In lid 2 van art. 6:162 staat wanneer iets als een onrechtmatige daad wordt aangemerkt:
- een inbreuk op een recht; of
- een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht; of
- een doen of nalaten met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt,
een en ander behoudens de aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond. Denk hierbij aan overmacht, noodweer, zaakwaarneming, het uitvoeren van een wettelijk voorschrift of luisteren naar een bevoegd gegeven ambtelijk bevel.
Toerekenbaarheid
De onrechtmatige daad moet kunnen worden toegerekend aan de dader, zoals vermeld in lid 3 van art. 6:162 BW. Dit is het geval als de dader schuld heeft of als de onrechtmatige daad binnen zijn risicosfeer ligt. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval bij een ouder die aansprakelijk kan worden gehouden voor schade die een kind heeft veroorzaakt of bij werkgeversaansprakelijkheid.
Schade
Voor een rechtsgeldig beroep op onrechtmatige daad moet er ook sprake zijn van schade. Dit kan vermogensschade zijn, maar ook immateriële schade. Er wordt over het algemeen snel aangenomen dat er sprake is van schade.
Causaal verband
Voor een geldig beroep op onrechtmatige daad moet bovendien een causaal verband bestaan tussen de onrechtmatige handeling en de schade. Het gaat hierbij om oorzaak en gevolg. Het is aan degene die schade heeft geleden om aannemelijk te maken dat er een causaal verband bestaat.
Relativiteitsvereiste
Het laatste vereiste is de meest juridische: relativiteit. Dit vereiste staat in art. 6:163 BW als volgt omschreven: “geen verplichting tot schadevergoeding bestaat wanneer de geschonden norm niet strekt tot bescherming tegen de schade zoals de benadeelde die heeft geleden”. Dit houdt in dat er een verband moet bestaan tussen de geschonden norm en het belang van de benadeelde. Een onrechtmatige daad kan dus alleen tot schadevergoeding leiden als de geschonden norm bedoeld is om juist die schade te voorkomen.
Schadevergoeding onrechtmatige daad
Als aan alle vereisten voor onrechtmatige daad is voldaan, kunt u schadevergoeding vragen van de andere partij. Lukt dit niet? Dan kunt u via een civiele procedure schadevergoeding proberen de schade vergoed te krijgen. Schakel hiervoor de hulp in van een advocaat.
Verjaringstermijn onrechtmatige daad
De verjaringstermijn voor een vordering tot schadevergoeding wegen een onrechtmatige daad bedraagt vijf jaar vanaf het moment dat de benadeelde bekend is geworden met zowel de schade als de aansprakelijke persoon. Daarnaast geldt er een absolute verjaringstermijn van twintig jaar vanaf de dag waarop de schade is veroorzaakt (art. 3:310 BW).
Verschil wanprestatie en onrechtmatige daad
Van wanprestatie is sprake als er een schadevergoeding kan worden gevorderd in verband met de schending van een overeenkomst tussen twee partijen. Bij een onrechtmatige daad is er geen overeenkomst tussen partijen, maar kan er wel een recht op schadevergoeding ontstaan. Dit is vaak wel lastiger om aan te tonen dan wanprestatie, omdat aan alle vereisten moet worden voldaan.
Advocaat bij onrechtmatige daad
Wordt u aangesproken op onrechtmatige daad of heeft iemand onrechtmatig jegens u gehandeld? Onze ervaren en betrokken verbintenissenrecht advocaten kunnen u bijstaan. Neem vrijblijvend contact met ons op.
