Ondertoezichtstelling (OTS)

Wat is een ondertoezichtstelling (OTS)?

Een ondertoezichtstelling is een maatregel die de kinderrechter oplegt voor de duur van maximaal twaalf maanden en waarbij uw gezin verplicht hulp krijgt bij het opvoeden van uw kinderen. Dit met als doel om ervoor te zorgen dat uw kinderen veilig opgroeien en zich goed kunnen ontwikkelen.

Wat is een voorlopige ondertoezichtstelling (VOTS)?

Als de situatie van een kind zo erg of bedreigend is dat meteen moet worden ingegrepen, kan een voorlopige ondertoezichtstelling worden toegewezen door de rechter. Dit is een spoedmaatregel, het kind krijgt dan diezelfde dag nog een gezinsvoogd.

Wat zijn de gronden?

De gronden voor een OTS staan vermeld in art. 1:255 lid 1 BW: “De kinderrechter kan een minderjarige onder toezicht stellen van een gecertificeerde instelling indien een minderjarige zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling ernstig wordt bedreigd, en:

1. de zorg die in verband met het wegnemen van de bedreiging noodzakelijk is voor de minderjarige of voor zijn ouders of de ouder die het gezag uitoefenen, door dezen niet of onvoldoende wordt geaccepteerd, en
2. de verwachting gerechtvaardigd is dat de ouders of de ouder die het gezag uitoefenen binnen een gelet op de persoon en de ontwikkeling van de minderjarige aanvaardbaar te achten termijn, de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding, bedoeld in art. 1: 247 lid 2 BW, in staat zijn te dragen.

Juridische hulp en ondersteuning nodig bij een OTS maatregel?

Ondertoezichtstelling heeft grote gevolgen voor het gehele gezin. Het komt voor dat een kind onterecht of gebaseerd op verkeerde gegevens onder toezicht wordt gesteld. In sommige gevallen kan een ondertoezichtstelling zelfs worden afgewend. Het kan daarom raadzaam zijn u juridisch te laten ondersteunen.

Procedure ondertoezichtstelling

Welke stappen worden er gezet voordat er een procedure ondertoezichtstelling wordt ingesteld?

1. Voordat er sprake is van een procedure waarin een verzoek tot ondertoezichtstelling wordt behandeld, is er vaak al op vrijwillige basis hulp geweest vanuit de gemeente of is er een melding gedaan bij Veilig Thuis.
2. Als vrijwillige hulp geen effect heeft gehad of deze hulp is niet geaccepteerd, dan vindt doorgaans onderzoek plaats door de Raad voor de Kinderbescherming (een zogenaamd beschermingsonderzoek).
3. Als uit het onderzoek blijkt dat er sprake is van een ontwikkelingsbedreiging bij de kinderen en als er ook wordt voldaan aan de overige voorwaarden als opgenomen in art. 1:255 lid 1 BW, dan kan de Raad voor de Kinderbescherming een OTS aanvragen.

Welke rol speelt de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK)?

De Raad voor de Kinderbescherming doet het onderzoek bij de ouders en belanghebbenden. Hiervoor voert de raadsonderzoeker gesprekken met het gezin en stelt hij een raadsrapport op. Dit rapport wordt meegewogen bij de rechter over het al dan niet opleggen van een OTS.

Hoe komt het verzoek tot OTS bij de rechter?

De Raad voor de Kinderbescherming dient een verzoekschrift in bij de rechtbank. Hierin wordt verzocht om een ondertoezichtstelling uit te spreken. Als een minderjarige al meerdere malen in aanraking is gekomen met de politie kan ook het Openbaar Ministerie het verzoek tot ondertoezichtstelling aanvragen.

Neemt u wel of geen advocaat?

U bent niet verplicht om een advocaat in te schakelen om u bij te staan bij een procedure tot ondertoezichtstelling. Het mag wel en het kan ook verstandig zijn. Een advocaat is namelijk goed op de hoogte van de gronden en voorwaarden die noodzakelijk zijn voor het toewijzen van een verzoek ondertoezichtstelling. Daarnaast kan een advocaat uw standpunt goed naar voren brengen en bijvoorbeeld de kinderrechter vragen om de ondertoezichtstelling af te wijzen of voor een kortere periode toe te wijzen.

Wat kost een advocaat?

Het kan zijn dat u in aanmerking komt voor gesubsidieerde rechtsbijstand. Dit betekent dat als uw inkomen en vermogen onder een bepaalde grens ligt, de Raad voor Rechtsbijstand aan u een toevoeging verstrekt. U betaalt dan alleen een eigen bijdrage, die tevens wordt bepaald op basis van uw inkomen en wordt vastgesteld door de Raad voor Rechtsbijstand.

Komt u niet in aanmerking voor een toevoeging, dan kunnen we in een gratis oriënterend gesprek een raming van onze kosten maken.

Wat gebeurt er als ik een brief heb ontvangen van de rechtbank?

Hieronder staat wat u kunt verwachten als u een brief heeft gehad van de rechtbank over een voorgenomen ondertoezichtstelling.

1. De rechtbank stuurt u een brief waar en wanneer er een mondelinge behandeling is over de aangevraagde OTS. Hierin wordt u uitgenodigd om bij deze mondelinge behandeling aanwezig te zijn.
2. Als u het oneens bent met de OTS maatregel, kunt u een verweerschrift indienen bij de rechtbank. U kunt contact opnemen met een familierecht advocaat om u te laten adviseren.
3. Over het algemeen vindt de mondelinge behandeling binnen een aantal weken na indiening van het verzoekschrift plaats.
4. Ter zitting kunt u laten weten wat u vindt van de OTS. Een advocaat kan u hierbij ondersteunen.

Wat zijn de gevolgen van ondertoezichtstelling voor het kind?

Ondertoezichtstelling zegt het al: het kind wordt onder toezicht gesteld en krijgt een gezinsvoogd toegewezen. Deze komt op voor de belangen van het kind en grijpt in, waar nodig.De voogd zal het kind emotioneel ondersteunen en een luisterend oor bieden.

Wat betekent ondertoezichtstelling voor volwassenen?

De aangestelde gezinsvoogd biedt hiernaast ook hulp en ondersteuning aan de ouders, met als doel de bedreiging van de ontwikkeling van het kind af te wenden. Belangrijke beslissingen over het kind, bijvoorbeeld over de schoolkeuze, moeten samen met de gezinsvoogd worden genomen. Wel houdt u als ouder het gezag en blijft u verantwoordelijk voor de opvoeding van uw kind.

Rechten ouders bij OTS maatregel

Als een OTS maatregel is opgelegd, behouden de ouders het gezag over het kind. Ze zijn echter verplicht om mee te werken met de gezinsvoogd. Belangrijke beslissingen dienen samen met de gezinsvoogd te worden genomen. Als de ouders bezwaren hebben tegen aanwijzingen van de gezinsvoogd, dan kunnen zij dit melden bij de rechter.

Kan OTS voor 1 ouder opgelegd worden?

Als de andere ouder geen gezag heeft, kan de OTS ook voor één ouder opgelegd worden.

Hoe werkt een ondertoezichtstelling bij gescheiden ouders?

Als gescheiden ouders gezamenlijk geen goede beslissingen meer kunnen nemen over belangrijke zaken van de kinderen, kan er ook een OTS worden uitgesproken. De gezinsvoogd zal dan bijvoorbeeld ervoor zorgen dat een door de rechter vastgelegde omgangsregeling wordt nageleefd of kijkt welke omgangsregeling het meest in het belang van het kind is.

Taken en rol van gezinsvoogd of jeugdbeschermer

De gezinsvoogd dient de band tussen het kind en de ouders te bevorderen. De gezinsvoogd neemt hiervoor beslissingen samen met de ouders. Daarnaast kijkt een gezinsvoogd of de ouders goed voor het kind zorgen. Hij kan eventuele aanwijzingen geven die de ouders moeten opvolgen.

Wanneer stopt het?

Een OTS kan voor maximaal twaalf maanden uitgesproken worden en eindigt automatisch als het kind 18 jaar wordt.

Ouders kunnen de rechter ook verzoeken de OTS eerder te stoppen als het beter gaat binnen het gezin.

Een VOTS kan worden toegewezen voor de duur van maximaal drie maanden.

Wie kan een verlenging aanvragen en hoe werkt het?

De gezinsvoogd kan een verlenging van de OTS aanvragen bij de rechter, voor de duur van maximaal twaalf maanden. Hiervoor moet hij wel goed motiveren waarom hij vindt dat de OTS nog steeds nodig is. Als u het er niet mee eens bent, kunt u hierop verweer indienen.

Wat zijn de gevolgen als ouders of kinderen niet meewerken of weigeren?

1. De gezinsvoogd spreekt in eerste instantie de ouders of de minderjarige kinderen aan, als zij zijn aanwijzingen niet opvolgen.
2. Worden de aanwijzingen niet opgevolgd, dan kan de gezinsvoogd een schriftelijke aanwijzing maken, waarin een bepaalde instructie staat benoemd. Deze kan hij vervolgens laten bekrachtigen door de rechtbank, eventueel op last van een dwangsom.
3. Als de ouders nog steeds niet meewerken, dan kan de gezinsvoogd, de Raad voor de Kinderbescherming of het Openbaar Ministerie de kinderrechter verzoeken om het kind uit huis te plaatsen. De rechter kijkt dan of het noodzakelijk is dat het kind uit huis wordt geplaatst in het belang van de verzorging en opvoeding van een kind of voor een onderzoek van diens geestelijke of lichamelijke gesteldheid.

Veelgestelde vragen

Hoelang duurt een ondertoezichtstelling maximaal?

Een OTS duurt maximaal een jaar, waarna het telkens kan worden verlengd voor maximaal een jaar.

Hoelang duurt de procedure van een verzoek tot ondertoezichtstelling?

Nadat het verzoek tot OTS is ingediend bij de rechter door de Raad voor de Kinderbescherming vindt er vaak al na zo’n drie weken de zitting bij de rechtbank plaats. Vaak doet de rechter meteen aan het einde van de zitting uitspraak, in sommige gevallen heeft hij hiervoor nog twee weken nodig.

Niet eens met een opgelegde OTS?

Als u het niet eens bent met een opgelegde OTS, dan kunt u binnen drie maanden na de uitspraak in hoger beroep gaan. Hierbij heeft u wel een advocaat nodig. Onze advocaten gespecialiseerd in het personen- en familierecht kunnen u hierbij helpen.

Hoe kom je van een OTS af?

Als u, in tegenstelling tot de gezinsvoogd, vindt dat de OTS kan worden opgeheven, dan kunt u opheffing van de OTS vragen aan de kinderrechter. Dit mag een kind tussen de 12 en 18 jaar ook doen. Een familierecht advocaat kan u hier eventueel in bijstaan.